Pseudobulbar affect (PBA) หรือ “ภาวะควบคุมการหัวเราะไม่ได้ ” หรือเป็นที่รู้จักกันดีในชื่อ ภาวะโจ๊กเกอร์ เนื่องจากเป็นอาการป่วยเดียวกับตัวร้ายในภาพยนตร์ชื่อดังอย่างโจ๊กเกอร์คู่ปรับตัวร้ายของแบทแมน แต่ถ้าจะกล่าวถึงโจ๊กเกอร์สิ่งแรก ๆ ที่ผู้คนมักจะนึกถึงคงจะเป็นใบหน้าสีขาวพร้อมรอยยิ้มสีแดงและการแต่งหน้าที่ดูเหมือนกับตัวตลกตามมาด้วยเสี่ยงหัวเราะชวนหลอนที่เกิดจาก “ภาวะควบคุมการหัวเราะไม่ได้” ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ได้เป็นอาการทางจิตอย่างที่หลายคนเข้าใจซะทีเดียว
Pseudobulbar affect (PBA) คือ ภาวะการแสดงอารมณ์ที่ควบคุมไม่ได้ โดยผู้ป่วยโรคนี้มักจะแสดงอาการออกมาทั้งหมด 2 แบบ คือ การร้องไห้ผิดปกติ (Pathological crying) และการหัวเราะผิดปกติ (Pathological laughing) ทั้งนี้การแสดงอารมณ์ไม่ว่าจะร้องไห้หรือหัวเราะจะเกิดขึ้นโดยฉับพลัน ไม่สามารถควบคุมได้ กล่าวคือผู้ป่วยจะห้ามไม่ให้ตัวเองหัวเราะหรือร้องไห้ไม่ได้ แม้ว่าจะไม่ได้รู้สึกเศร้าหรือสนุกอะไรเลยตามสถานการณ์นั้น ภาวะนี้จึงส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของผู้ป่วยเป็นอย่างมาก
อาการ
- มีการร้องไห้หรือหัวเราะรุนแรงควบคุมไม่ได้
- การร้องไห้หรือหัวเราะนั้นไม่เข้ากับสถานการณ์
- การแสดงสีหน้าไม่ตรงกับอารมณ์
- อาการเป็นอย่างยาวนานเกินกว่าที่คาดไว้
- อาจเกิดได้หลายครั้งต่อวัน
ความเสี่ยง
สาเหตุของ Pseudobulbar affect (PBA) เกิดจากปัญหาที่สมองส่วนหน้า (Prefrontal contex) อาจเคยได้ประสบอุบัติเหตุทางสมองอย่างรุนแรง หรือผลข้างเคียงที่พบได้จากโรคทางสมองต่าง ๆ ดังนี้
- โรคหลอดเลือดสมอง
- โรคความจำเสื่อม
- โรคพาร์กินสัน
- เนื้องอกสมองบางชนิด
- โรคปลอกประสาทเสื่อม
หากท่านมีความเสี่ยงของโรคทางสมองเหล่านี้ แนะนำตรวจ MRI MRA Brain (ตรวจเนื้อสมองและเส้นเลือดแดงสมอง) เพื่อตรวจหาโรคและความผิดปกติที่ทำให้เกิดปัญหาที่สมองส่วนหน้า ตรวจก่อน รู้ทัน รักษาได้ ไม่ลุกลาม
ข้อมูลจาก :กรมสุขภาพจิต