ไขมันพอกตับ (Fatty Liver Disease) หรือเรียกอีกอย่างว่าภาวะไขมันเกาะตับ เป็นภาวะที่มีไขมันเข้าไปแทรกอยู่ตามเซลล์ของตับถ้าหากตับมีไขมันสะสมอยู่มากกว่ามากกว่า 5-10% ของน้ำหนักของตับก็จะกลายเป็นภาวะไขมันพอกตับ โดยภาวะไขมันพอกตับจะทำให้ตับเกิดการอักเสบ หรือเซลล์ตับตายและเกิดพังผืดภายในตับ ซึ่งการที่เซลล์ตับตาย แล้วเกิดการฟื้นฟูซ้ำไปมาอาจทำให้เกิดการฟื้นฟูที่ผิดปกติอันเป็นเหตุให้เกิดโรคตับแข็งในที่สุด
ภาวะไขมันพอกตับแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ
- ภาวะไขมันพอกตับจากการดื่มแอลกอฮอล์ (Alcohol-related Fatty Liver Disease) เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่มากเกินไป
- ภาวะไขมันพอกตับที่ไม่ได้เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ (Non-alcoholic Fatty Liver Disease) เกิดขึ้นจากความผิดปกติของระบบเผาผลาญ
อาการ
- มีรอยปื้นคล้ำที่ผิวหนังบริเวณ คอ หรือใต้รักแร้
- รู้สึกเหนื่อย อ่อนเพลีย ไม่มีแรงแบบผิดปกติ
- มึนงงและความสามารถในการตัดสินใจ หรือสมาธิลดลง
- น้ำหนักลดลงผิดปกติ
- รู้สึกไม่สบายท้อง ปวดท้องด้านบนขวาหรือกลางท้อง
- ปัสสาวะมีสีเหลืองเข้ม
ความเสี่ยง
- เป็นผู้สูงอายุ
- มีภาวะคอเลสเตอรอลสูง
- มีระดับไตรกลีเซอไรด์ (High Triglycerides) ในเลือดสูง
- โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบเผาผลาญเมตาบอลิซึม
- โรคอ้วน โดยเฉพาะผู้ป่วยมีไขมันสะสมที่บริเวณหน้าท้อง
- ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (Polycystic Ovary Syndrome)
- การหยุดหายใจขณะนอนหลับ
- โรคเบาหวานชนิดที่ 2
- ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน (Hypothyroidism)
- ภาวะขาดฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง (Hypopituitarism)
- การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป
- ภาวะไขมันในเลือดสูง
- โรคเบาหวาน
- การถ่ายทอดทางพันธุกรรม
- การอดอาหาร หรือการที่ลดน้ำหนักมากกว่า 1 กิโลกรัมต่อสัปดาห์ จากการที่ผู้ป่วยลดน้ำหนักด้วยวิธีอื่น ๆ หรือการผ่าตัดบายพาสกระเพาะอาหาร
- การให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำ
- ความผิดปกติของลำไส้ในการดูดซึมสารอาหาร (Refeeding Syndrome)
- โรคไวรัสตับอักเสบบีและซี หรือการติดเชื้อเอชไอวี (HIV)
- ผลข้างเคียงจากการใช้ยาต่าง ๆ เช่น อะมิโอดาโรน (Amiodarone) ทาม็อกซิเฟน (Tamoxifen) กลูโคคอร์ติซอล (Glucocorticoids) เททราไซคลิน (Tetracycline) โอเอสโตรเจน (Oestrogens) เมโธเทรกเซท (Methotrexate) และแทลเลียม (Thallium) เป็นต้น
หากท่านมีอาการเหล่านี้ ขอแนะนำตรวจ MRI Liver เพื่อตรวจและคัดกรองโรค เนื่องจากภาวะไขมันพอกตับและมะเร็งตับในระยะแรกของโรคนั้นสามารถที่จะรักษาให้หายขาดได้
