มะเร็งตับคืออะไร

มะเร็งตับ หรือ Hepatocellular carcinoma คือ โรคที่เกิดจากเซลล์ตับที่ผิดปกติ เกิดการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนเซลล์มากกว่าปกติ จนเกิดเป็นก้อนในตับ และ อาจมีการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งไปยังอวัยวะอื่น ๆ เช่น ปอด กระดูก

สาเหตุของการเกิดมะเร็งตับ
มะเร็งตับ แบ่งการเกิดได้เป็น 2 ทางใหญ่ ๆ คือ “เกิดกับตับโดยตรง” และ “ลุกลามจากมะเร็งในอวัยวะอื่นมายังตับ” ซึ่งการเกิดที่ตับโดยตรงมักเกิดจากปัจจัยเสี่ยงสำคัญ เช่น ผู้ป่วยเคยเป็นโรคไวรัสตับอักเสบชนิดบี เป็นพยาธิใบไม้ในตับ หรือเคยได้รับสารเคมีต่าง ๆ เข้าสู่ร่างกาย เช่น ยาฆ่าแมลง เกิดการสะสมสารเคมีจากยารักษาโรคบางชนิด หรือแม้กระทั้งการได้รับสารพิษที่เกิดจากเชื้อรา สารเคมีที่เกิดจากอาหารหมักดอง การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมไปถึงภาวะทุพโภชนาการ ภาวะภูมิต้านทานร่างกายต่ำ หรือสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยากอย่างการมีพันธุกรรมเสี่ยง ซึ่งเมื่อรวมปัจจัยต่าง ๆ ที่กล่าวมา

หากมีปัจจัยเสี่ยงมากก็มีโอกาสเกิดโรคมะเร็งตับได้มากเป็นเงาตามตัว เพราะโรคมะเร็งตับในระยะแรกมักไม่แสดงอาการ การตรวจหาความเสี่ยงจึงเป็นเรื่องสำคัญ คนไข้ส่วนใหญ่มักจะไปพบแพทย์ก็ต่อเมื่อมีอาการลุกลามหลาย ๆ อย่างแล้ว ดังนี้

• เบื่ออาหาร น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• อ่อนเพลีย มีไข้ต่ำ
• คลื่นไส้ อาเจียน
• แน่นท้อง ท้องผูก ท้องโต
• ขาบวม
• ปวด หรือเสียดชายโครงด้านขวาซึ่งมักคลำพบก้อนได้จากอาการตับโต
• คลำพบก้อนที่ชายโครงด้านซ้ายจากอาการม้ามโต
• ตัวเหลือง ตาเหลือง

ผู้ที่มีความเสี่ยงเหล่านี้ควรเข้ารับการตรวจเป็นประจำ

• เพศชายที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป (เพศชายมีความเสี่ยงมากกว่าเพศหญิงราว 2-3 เท่า)
• ผู้ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซีในร่างกาย
• ผู้ป่วยโรคเบาหวาน และโรคตับแข็ง
• ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ติดต่อกันเป็นประจำมายาวนาน
• ผู้ที่สูบบุหรี่จัด หรือได้รับควันบุหรี่มือสองเป็นประจำ
• ผู้ที่มีประวัติญาติสายตรงในครอบครัวเป็นมะเร็งตับ

การตรวจวินิจฉัยโรค

• การซักประวัติอาการ และการตรวจร่างกายเป็นสิ่งชี้นำในการตรวจขั้นตอนต่อไป แต่ในรายที่เป็นมะเร็งตับอ่อนระยะเริ่มแรกมักจะตรวจไม่พบสิ่งผิดปกติ
• การตรวจหาสารบ่งชี้มะเร็ง เป็นการตรวจเลือด ปัสสาวะ หรือเนื้อเยื่อ
• การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) เป็นการภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่จะแสดงให้เห็นตาแหน่งและขนาดของจุดเกิดโรค นอกจากนี้ยังช่วยวินิจฉัยได้ว่าโรคมีการลุกลามไปยังตับและต่อมน้ำเหลืองหรือไม่
• การตรวจเอกซเรย์ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เป็นการถ่ายภาพคอมพิวเตอร์อีกชนิดหนึ่งที่ไม่อาศัยรังสีเอกซ์ แต่อาศัยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ซึ่งจะช่วยทำให้เห็นภาพของอวัยวะภายในและสามารถตรวจพบมะเร็งตับอ่อนได้ ละเอียดแม่นยำ ใช้สำหรับการติดตามรักษาโรคได้เป็นอย่างดี